About the Afsluitdijk

The Afsluitdijk is an iconic Dutch dam and causeway connecting the northern provinces of Noord-Holland and Friesland and protecting the Netherlands against floods. The 32-kilometre dyke is part of the A7 motorway and literally shuts Lake IJsselmeer off from the sea.

The Afsluitdijk was constructed as a result of the flood of 1916. During this storm, dozens of people drowned in the Zuiderzee area, thousands of people lost their homes and the economic losses were huge. By that time, people had already been discussing the possible impoldering of the Zuiderzee for 25 years: Cornelis Lely – an engineer and later Minister of Water Management – had already had a plan prepared since 1891. After the storm surge, in 1918, he managed to get the Zuiderzee Law passed. Two years later, the Zuiderzee Works commenced, and on 28 May 1932 the last tidal trench in the Afsluitdijk was closed. The Zuiderzee was renamed IJsselmeer and the salt water slowly turned fresh. From 1933, the Afsluitdijk was opened to traffic.

The construction of the Afsluitdijk was one of the most important events in the 1930s. The dyke ended floods, produced land for food production and urban development and created a large freshwater basin for the drinking-water supply and other purposes. Besides, with this huge project the Netherlands could show the world what it was capable of.

Polygoon Nieuws  Nederland – Dichtmaken van het laatste gat in de Afsluitdijk.

With its 32 kilometres, the Afsluitdijk is the longest dyke in Europe. But actually the Afsluitdijk is not a dyke, but a dam. A dyke separates water from land and a dam separates two water bodies. The Afsluitdijk separates the Wadden Sea and Lake IJsselmeer, so officially it is a dam.

During a national safety test in 2006, it turned out the dyke no longer met the safety standards. One of the causes is climate change. Sea levels are rising and we increasingly face extreme weather. The dyke must be able to withstand a ‘superstorm’, a heavy storm that occurs once every ten thousand years. In 2006, the height of the dyke no longer served this purpose. Moreover, in case of serious flooding, the lining of the dyke could be washed away. If this resulted in a hole or crack in the dyke, the water level of the IJsselmeer would rise to such a level that the dykes behind it would burst.

In 2018, the Levvel consortium, consisting of BAM, Van Oord and Rebel, started the work commissioned by Rijkswaterstaat. The project is expected to be completed in 2025.

No, the New Afsluitdijk will be only two metres higher, at the Wadden Sea side. Here, the dyke will also have a new lining with specially designed Levvel-blocs. The blocs are so strong they will be able to withstand waves that hit the dyke in the event of a heavy storm. Moreover, the dyke is made burst-proof. This means it can process excess water without causing any damage.

The locks and drainage sluices are also made future-proof. The storm doors are replaced by flood barriers and to discharge excess water from Lake IJsselmeer to the Wadden Sea, two pumping stations with three pumps each will be installed. This is necessary because the locks can be opened less frequently due to the rising sea levels, while the volumes of water flowing via the IJssel to the IJsselmeer will increase in the future.

First of all, the renovation guarantees water safety. In addition, it creates jobs. And attracts tourists. Here is why: while the State ensures safety, the region seizes the opportunity and uses the overhaul to initiate projects on and around the dyke. The Afsluitdijk serves as a testing ground for sustainable energy projects; a fish migration river will be constructed and the locks at Kornwerderzand are widened, so bigger ships can sail onto the IJsselmeer. Tourist facilities like the Afsluitdijk Wadden Center, a new footpath and bicycle path along the Wadden Sea and the renewed monument should attract more tourists, for a longer time.

Contrary to 1932, when following the construction of the dyke the regional economy collapsed because all the labourers returned home, these projects ensure long-term employment.

Rondom de Afsluitdijk wordt op verschillende manieren duurzame energie opgewekt. In het IJsselmeer door middel van het nieuwe Windpark Fryslân. Daarnaast heeft Rijkswaterstaat zich ten doel gesteld dat de dijk energieneutraal moet zijn; de dijk moet net zoveel opleveren als hij verbruikt. Om het energieverbruik van de pompen bij Den Oever te neutraliseren wordt er als sluitstuk van de werkzaamheden een zonneweide aangelegd.

De Afsluitdijk wil een proeftuin zijn voor duurzame en innovatieve energietechnieken. Op en rond de dijk speelden verschillende pilots, onder andere voor het opwekken van energie met stromend water. De proeftuin floreerde tot de werkzaamheden alle ruimte in gebruik namen. Experimenten zoals Solarroad waarbij een fietspad of wegdek energie genereert en een Off Grid Test Centre voor het managen van duurzame energie zijn om diverse redenen afgeblazen. De Blue Energy Centrale bij Breezanddijk is nog wel in gebruik.

Voor de aanleg van de Afsluitdijk was de Zuiderzee een estuarium, een schakel tussen de zee en de rivieren. De rivieren gingen geleidelijk over in de zee wat zorgde voor een variatie aan leefgebieden en een grote voedselproductiviteit. Het was een overvloedig visgebied met meer dan vijftig soorten, een kraamkamer voor vis en een eldorado voor vogels.

Na de aanleg van de Afsluitdijk verzoette het water in het IJsselmeer binnen enkele maanden. De dynamiek in het gebied verdween, het waterpeil werd streng gereguleerd en de dijk blokkeerde de trekroutes van miljoenen vissen. Harde dijken en een onnatuurlijk peilbeheer – laag in de winter en hoog in de zomer – zorgden ervoor dat er onvoldoende geleidelijke overgangen zijn tussen land- en water. Juist in die ondiepe gebieden paaien vissen en vinden vogels hun voedsel.

Bij de aanleg van de Zuiderzeewerken en de Deltawerken werd uitgegaan van een zeespiegelstijging van slechts veertig centimeter. Het huidige Deltaprogramma gaat uit van een maximale stijging van éen meter in 2100. Bij het ontwerp van waterkeringen wordt bovendien rekening gehouden met een storm die eens in die tienduizend jaar kan voorkomen.

Na de renovatie voldoet de Afsluitdijk weer tot 2050 aan de veiligheidsnormen. Of de aanpassingen voldoende zijn, weet niemand. Er is grote onzekerheid over de omvang en de stijging van de zeespiegel. Omdat het lastig is om maatregelen te nemen als je niet precies weet wat je te wachten staat, kiest Rijkswaterstaat voor ‘adaptief deltamanagement’: in kortere periodes vooruitkijken en aanpassen. Ondertussen worden opties verkend voor meer ingrijpende maatregelen voor het geval de toekomst zich ongunstiger ontwikkelt. De huidige aanpassingen zijn wel zo ontworpen dat de Afsluitdijk na 2050 gemakkelijk te versterken is tot het jaar 2100.

According to KNMI, a superstorm is an extreme storm that can occur once in ten thousand years. A storm that occurs during very exceptional circumstances when two storm depressions come together. This rare storm comes with extreme wind speeds, a lot of precipitation and spring tides that 'push' the seawater towards the coast and pose a danger to the dikes. The Afsluitdijk, just like other Dutch flood defences, is designed for such a once-in-a-lifetime storm. Because once in ten thousand years could theoretically be as soon as next month.

The government and the provinces bordering on the Afsluitdijk see the renovation as an opportunity to launch innovative projects involving delta technology, nature and energy.

Door de toepassing van speciale betonblokken, zogenoemde Levvel-blocs die speciaal voor de Afsluitdijk zijn ontwikkeld, wordt bijvoorbeeld 35 procent minder beton gebruikt. De blokken zijn gemaakt van verschillende innovatieve betonmengsels. De Afsluitdijk fungeert als een proeftuin; de blokken worden langdurig getest en in extreme omstandigheden getest. De hele sector kan vervolgens leren van de uitkomsten.

Het uitvoeringsplan Nieuwe Afsluitdijk staat boordevol plannen voor innovatieve natuur- en energieprojecten. De vismigratierivier, Blue Energy pilotcentrale en het Wadden Center zijn gerealiseerd. Veelbelovende projecten zoals een democentrale voor getijdenenergie en een off grid test centre om verschillende duurzame energiebronnen te koppelen en op te slaan, zijn niet doorgegaan.

Het economische belang van de verbrede sluis is aanzienlijk. Zowel voor scheepswerven in het IJsselmeergebied en de vele specialistische toeleveranciers als voor het achterland, van Kampen tot Meppel. Een economische effectstudie uit 2016 berekende een groei van de werkgelegenheid in het IJsselmeergebied van drieduizend arbeidsplaatsen. Havenbedrijven en scheepswerven hebben dankzij de verbreding meer ruimte om te groeien en hebben aangegeven 110 miljoen euro extra te zullen investeren in hun bedrijven.

De verbrede sluis bij Kornwerderzand biedt in de toekomst ruimte voor de steeds bredere kustvaartschepen die worden gebouwd in Kampen, Urk en Lemmer. Bovendien kunnen vrachtschepen van de Oostzeeregio dan direct naar de havens van Kampen en Lelystad varen. Goederen hoeven dan niet meer eerst van en naar Rotterdam te worden vervoerd. Dat scheelt tijd, geld en het ontlast de drukke zeehavens en het wegvervoer.

De Afsluitdijk beschermt de steden en dorpen die aan het IJsselmeer liggen en verder landinwaarts Kampen en Zwolle. Indien de Afsluitdijk doorbreekt, lopen ook steden als Amsterdam en Almere gevaar.

De Afsluitdijk behoort tot de primaire waterkeringen van Nederland, een dijk die het land beschermt tegen het buitenwater. Bij het bepalen van de veiligheidsnormen voor de dijken die verder landinwaarts liggen is rekening gehouden met de dempende werking van een primaire kering. De dijken rondom het IJsselmeer zijn dus niet zo hoog omdat de Afsluitdijk er ligt. Steden als Zwolle en Kampen staan via de rivieren rechtstreekse in verbinding met het IJsselmeer en lopen dus direct gevaar als de Afsluitdijk zou doorbreken. Amsterdam en Almere worden extra beschermt door de dijken achter de Afsluitdijk, zoals de Houtribdijk, maar ook hier is rekening gehouden met de Afsluitdijk, de primaire verdedigingslinie tegen het water.

Als de Afsluitdijk doorbreekt, betekent dit een ramp op vele fronten. Allereerst qua veiligheid omdat een groot deel van Noord-Nederland kan overstromen. Maar ook economisch omdat Friesland minder bereikbaar wordt. Tot slot komt er dan zout water in het IJsselmeer waardoor de drinkwatervoorziening in gevaar komt.